fetal hemoglobin ne demek?

Fetal Hemoglobin (HbF) Hakkında Bilgi

Fetal hemoglobin (HbF), anne karnındaki fetus ve yenidoğan bebeklerde bulunan bir hemoglobin türüdür. Yetişkinlerde bulunan hemoglobin (HbA)'dan farklı bir yapıya sahiptir ve oksijene daha yüksek bir afinite gösterir. Bu özelliği sayesinde, fetüsün annenin kanından oksijeni daha etkin bir şekilde almasını sağlar.

Yapısı:

HbF, iki alfa (α) ve iki gama (γ) globin zincirinden oluşur (α₂γ₂). HbA ise iki alfa (α) ve iki beta (β) globin zincirinden (α₂β₂) oluşur. Gama zincirleri, beta zincirlerine kıyasla oksijene daha yüksek bağlanma eğilimine sahiptir.

Fonksiyonları:

• Oksijen Taşınması: En temel görevi, plasenta yoluyla anneden fetüse oksijen taşınmasını sağlamaktır. Yüksek oksijen afinitesi sayesinde, fetüsün oksijen ihtiyacını karşılar.
• Gelişim: Fetüsün sağlıklı gelişimi için gerekli olan oksijenin sağlanmasında kritik rol oynar.
• Doğum Sonrası: Doğumdan sonra, HbF üretimi azalmaya başlar ve yerini HbA'ya bırakır. Genellikle, bebek 6-12 aylık olduğunda HbF seviyesi yetişkin düzeyine düşer.

Klinik Önemi:

• Herediter Persistan Fetal Hemoglobin (HPFH): Nadir görülen genetik bir durumdur. Bu durumda, bireyler yetişkinlik döneminde dahi yüksek oranda HbF üretmeye devam ederler. Genellikle belirti vermez.
• Orak Hücre Hastalığı: HbF seviyesinin yüksek olması, orak hücre hastalığının belirtilerini hafifletebilir. Bazı tedavi yöntemleri, HbF üretimini artırmayı hedefler.
• Beta Talasemi: HbF, beta talasemi hastalarında beta globin zincirlerinin eksikliğini kısmen telafi edebilir ve hastalığın şiddetini azaltabilir.

HbF seviyelerinin değerlendirilmesi, bazı hematolojik hastalıkların teşhis ve takibinde önemlidir.